โดยทั่วไปคนที่กำลังเตรียมตัวสร้างบ้านมักละเลยการตรวจสอบรายละเอียดของโครงสร้างเพราะเห็นเป็นเรื่องยุ่งยากแต่กลับไปให้ความสำคัญกับการตกแต่งบ้านแทน ในความจริงนั้นหากบ้านตกแต่งออกมาไม่ถูกใจเรายังสามารถเปลี่ยนแปลงได้ไม่ยาก แต่สำหรับโครงสร้างของบ้านที่สร้างออกมาแล้วมีปัญหาไม่ได้มาตรฐาน การแก้ไขเป็นไปได้ยากกว่าหลายเท่าหรือแทบจะต้องทุบและสร้างบ้านใหม่ เพราะเกี่ยวข้องในเรื่องความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินด้วยดังนั้นเพื่อการกันไว้ดีกว่าแก้ เราจึงควรมาทำการเตรียมพร้อมตรวจโครงสร้างบ้านก่อนที่จะเริ่มก่อสร้าง

โดยในขั้นแรกนั้นสามารถตรวจสอบได้จากแบบที่ใช้ในการยื่นขออนุญาตก่อสร้าง โดยตรวจสอบดูว่าแต่ละแผ่นนั้นต้องมีลายเซ็นของสถาปนิกและวิศวกรที่สามารถไว้วางใจได้กำกับอยู่ในทุกแผ่น เพราะเป็นการการันตีว่ามีผู้เชี่ยวชาญมาตรวจสอบความเรียบร้อยแทนเจ้าของบ้านแล้วและอีกส่วนที่ต้องพิจารณาใส่ใจเป็นพิเศษก็คือ “รายการประกอบแบบ” 

รายการประกอบแบบ ก็คือ แบบที่มีข้อความอธิบายถึงรายละเอียดและวิธีการก่อสร้าง รายละเอียดของวัสดุ ที่ไม่สามารถเขียนอธิบายเป็นลายเส้นได้ ซึ่งแยกย่อยออกเป็น แบบโครงสร้างหรือแบบวิศวกรรมโยธา การกำหนดวัสดุ รายละเอียดของวัสดุที่จะใช้ในการทำโครงสร้างบ้านหรือที่ภาษาพูดเรียกว่า สเปควัสดุ ยกตัวอย่างเช่น ปูนซีเมนต์ โครงหลังคา หรือแม้แต่ ท่อประปา ก็จะอธิบายรายละเอียด ขนาด ยี่ห้อ วิธีการติดตั้ง เป็นต้น ซึ่งส่วนนี้เองเป็นส่วนสำคัญที่เจ้าของบ้านต้องดูและใส่ใจในรายละเอียดไม่ให้ตกหล่น ซึ่งควรระบุยี่ห้อของวัสดุต่างๆ ลงไปเลยในแบบเพื่อความมั่นใจ 

โดยในการตรวจตามรายการประกอบแบบ ให้มั่นใจนั้น ควรดูส่วนสำคัญดังนี้ 
งานโครงสร้างนั้นจะประกอบไปด้วย เรื่องของ “ปูนซีเมนต์” การเลือกใช้ปูนที่มีมาตรฐานและถูกประเภทจะเป็นส่วนสำคัญที่สุดที่จะทำให้บ้านมีความแข็งแรงทนทาน โดยปกติแล้วปูนที่ใช้ในการสร้างบ้านจะแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ

1. ปูนก่อปูนฉาบ หรือ ปูนตราเสือ ซีเมนต์ (ถุงเขียว) ซึ่งจะใช้สำหรับก่ออิฐหรือฉาบผนัง
2. ปูนโครงสร้าง หรือ ปูนตราช้าง งานโครงสร้าง (ถุงแดง) ซึ่งจะใช้สำหรับการหล่อเสา-คาน หรือการเทพื้น

ปูนทั้งสองชนิดจะใช้สลับกันไม่ได้อย่างเด็ดขาด ดังนั้นเมื่อเลือกใช้ปูนที่ดีแล้วก็ควรหมั่นตรวจสอบการทำงานของผู้รับเหมาให้ใช้ปูนอย่างถูกประเภทด้วยเช่นกัน

“โครงหลังคา” เป็นส่วนรองรับกระเบื้องมุงหลังคาที่คอยกันแดดกันฝนให้กับบ้าน หากโครงหลังคา มีความแข็งแรงทนทาน ไม่ผุกร่อน บ้านก็จะมีอายุยืนยาวเช่นกัน ในปัจจุบันเทคโนโลยีการก่อสร้างช่วยพัฒนาโครงหลังคาให้มีความแข็งแรงทนทาน ไม่ผุกร่อน ซ้ำยังสามารถติดตั้งได้สะดวกและรวดเร็วกว่าเดิม อย่างเช่น โครงหลังคาสำเร็จรูป ตราช้าง นอกจากนั้น อุปกรณ์เสริมหลังคาก็เป็นวัสดุที่ควรเอาใจใส่ การใช้อุปกรณ์หลังคาที่ดีและมีความทนทาน อย่างเช่น อุปกรณ์เสริมหลังคา ตราช้าง ก็จะช่วยปกป้องโครงหลังคาให้มีการใช้งานที่ยาวนานออกไปอีกด้วย 

“ท่อประปา” หลายคนอาจละเลยมองข้ามความสำคัญของระบบท่อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบท่อน้ำต่างๆ ทั้งท่อน้ำประปาและท่อน้ำทิ้ง เพราะเมื่อเกิดการรั่วซึมจากท่อน้ำ น้ำหรือความชื้นมักจะทำให้โครงสร้างในบริเวณใกล้เคียงเสียหาย ประกอบกับระบบท่อส่วนใหญ่มักติดตั้งหรือซ่อนอยู่ในผนังหรือเหนือฝ้าเพดาน จึงทำให้เจ้าของบ้านมักสังเกตเห็นความผิดปกติได้ยาก กว่าจะทราบโครงสร้างบริเวณดังกล่าวก็มักจะเสียหายไปแล้ว ซึ่งหากเป็นโครงสร้างที่มีความสำคัญอย่างเช่นโครงสร้างเสาหรือคาน ก็อาจก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงขึ้นได้ ดังนั้นการเลือกใช้ ท่อ ข้อต่อ และอุปกรณ์ที่มีมาตรฐาน อย่างเช่น ท่อพีวีซีและข้อต่อ ตราช้าง จะช่วยความเสี่ยงของปัญหาที่เกิดจากการรั่วซึมได้ดี

แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงวัสดุที่ใช้งานก่อสร้างบ้านสามารถทำได้ และเป็นการตัดสินใจของเจ้าของบ้าน แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว “ไม่ควรเปลี่ยนแปลงหรือลดมาตรฐานของวัสดุที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างโดยเด็ดขาด” เมื่อมีความจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงวัสดุควรเลือกเปลี่ยนวัสดุที่ไม่มีผลกระทบต่อโครงสร้างของบ้าน อย่างเช่น วัสดุเพื่อการตกแต่ง หรือ เฟอร์นิเจอร์ จึงจะเป็นทางออกที่ดีที่สุด

อีกส่วนหนึ่ง นอกจากการมีแบบก่อสร้างที่ดีแล้ว การจัดจ้างผู้รับเหมาหรือว่าจ้างผู้ควบคุมงานก็มีความสำคัญเช่นเดียวกัน ในการเลือกผู้รับ เจ้าของบ้านจะต้องประเมินหลายๆ อย่างประกอบกัน ยกตัวอย่างเช่น

1. พิจารณาจากฝีมือหรือคุณภาพของผลงานที่ผ่านมา
2. พิจารณาราคาที่ไม่สูงหรือต่ำจนเกินไปเปรียบเทียบกัน 2-3 รายหรือมากกว่า
3. ความน่าเชื่อถือ ความมั่นคง หรือมีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาเรื่องการทิ้งงาน

ถ้าสามารถตรวจสอบ ควบคุม รายละเอียดในเรื่องต่างๆ เหล่านี้ได้อย่างครบถ้วนแล้ว ก็จะทำให้เราเบาใจในเรื่องความปลอดภัยและแข็งแรงของโครงสร้างบ้านไปได้มากทีเดียว 

ดาวน์โหลด คู่มือ รู้เรื่องโครงสร้าง หมดปัญหาเรื่อง รั่ว ซึม ทรุด